W obliczu globalnych konfliktów i rosnących napięć politycznych coraz więcej osób decyduje się na poszukiwanie ochrony międzynarodowej, aby zapewnić sobie bezpieczeństwo i legalny pobyt za granicą. Polska stała się jednym z miejsc schronienia dla osób uciekających przed prześladowaniami i niebezpieczeństwem.
Czym jest ochrona międzynarodowa?
Ochrona międzynarodowa to specjalna forma wsparcia, jaką Polska oferuje osobom uciekającym przed ryzykiem prześladowań, przemocy czy innych poważnych zagrożeń w ich kraju pochodzenia. Może ona obejmować prawo do legalnego pobytu, dostępu do opieki zdrowotnej i pomocy społecznej, a także wsparcie integracyjne. Polska oferuje dwa główne rodzaje ochrony międzynarodowej:
- Status uchodźcy – przyznawany osobom, które nie mogą powrócić do ojczyzny ze względu na ryzyko prześladowań. Może ono wynikać z przyczyn takich jak rasa, religia, narodowość, przynależność do grup społecznych lub poglądy polityczne. Status uchodźcy zapewnia osobie ochronę przed deportacją i dostęp do licznych programów wsparcia.
- Ochrona uzupełniająca – dedykowana osobom, które nie spełniają warunków do uzyskania statusu uchodźcy, ale którym grożą poważne niebezpieczeństwa, takie jak tortury, kara śmierci, nieludzkie traktowanie, czy przemoc wobec ludności cywilnej. Ochrona uzupełniająca jest często przyznawana w przypadkach, gdzie ryzyko wynika z sytuacji konfliktu zbrojnego, zarówno międzynarodowego, jak i wewnętrznego.
Jak złożyć wniosek o ochronę?
Osoby chcące ubiegać się o ochronę międzynarodową w Polsce mogą złożyć wniosek w dowolnym punkcie lub oddziale Straży Granicznej, zarówno na granicy, jak i na terytorium kraju. Procedura ta jest bezpłatna, a osoby, które nie znają języka polskiego, mogą liczyć na wsparcie tłumacza. Cały proces składania wniosku jest przeprowadzany z poszanowaniem prywatności i bezpieczeństwa.
Co warto wiedzieć o procesie?
Proces uzyskiwania ochrony międzynarodowej bywa czasochłonny, a decyzja o przyznaniu statusu uchodźcy czy ochrony uzupełniającej jest wynikiem indywidualnej oceny sytuacji każdego kandydata. Przyznanie ochrony nie jest gwarantowane, dlatego warto dokładnie przygotować się do procesu i zgromadzić potrzebne dokumenty. W razie potrzeby osoby ubiegające się o ochronę mogą skorzystać z pomocy organizacji pozarządowych, które oferują wsparcie prawnika lub doradcy.
Korzyści z uzyskania ochrony międzynarodowej
Osoby, które uzyskały status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą, mają dostęp do wielu przywilejów, które pozwalają im odnaleźć się w Polsce i budować stabilne życie:
- Bezterminowe prawo pobytu – daje poczucie stabilności i możliwość pełnego zaangażowania się w życie społeczne. Możliwość stałego pobytu wspiera zarówno ich codzienną integrację, jak i plany na przyszłość.
- Dostęp do programu integracyjnego – zapewnia wsparcie finansowe, pomoc medyczną i doradztwo, co pomaga nowym mieszkańcom szybciej przystosować się do życia w Polsce.
- Możliwość podjęcia pracy oraz prowadzenia działalności gospodarczej – otwierają się przed nimi możliwości zawodowe, które dają im niezależność finansową oraz szansę na rozwój zawodowy.
- Prawo do pomocy społecznej i świadczeń rodzinnych – osoby objęte ochroną mogą liczyć na świadczenia takie jak „800+” oraz wsparcie z programu „300+”.
- Prawo do podróży po strefie Schengen – możliwość podróżowania do krajów strefy Schengen do 90 dni w okresie półrocznym bez konieczności dodatkowych wiz pozwala im na swobodę przemieszczania się po Europie.
- Możliwość uzyskania polskiego dokumentu podróży – dokument ten jest szczególnie cenny dla osób, które z różnych przyczyn nie mogą korzystać z paszportu kraju pochodzenia.
Wyzwania i ograniczenia w procesie uzyskania ochrony
Choć uzyskanie ochrony międzynarodowej niesie ze sobą liczne korzyści, sam proces bywa skomplikowany i czasochłonny. Kandydaci powinni liczyć się z kilkoma trudnościami:
- Brak gwarancji uzyskania ochrony – proces przyznawania statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej jest wymagający i rozpatrywany indywidualnie, dlatego nie każdy wniosek kończy się sukcesem.
- Ograniczony dostęp do świadczeń w czasie procesu – osoby oczekujące na decyzję często nie mają dostępu do świadczeń takich jak „800+” czy Rodzinny Kapitał Opiekuńczy, co może ograniczać ich możliwości finansowe w początkowym okresie pobytu.
- Ograniczenia w mobilności – osoby wnioskujące o ochronę międzynarodową nie mogą podróżować do innych krajów, co często bywa wyzwaniem dla tych, którzy mają rodzinę w innych państwach.
- Ryzyko utraty ochrony – status uchodźcy lub ochrona uzupełniająca mogą zostać cofnięte, jeśli sytuacja w kraju pochodzenia poprawi się na tyle, że powrót stanie się możliwy i bezpieczny. W niektórych przypadkach powrót do kraju pochodzenia może również skutkować utratą przyznanej ochrony.
Uwaga na nieuczciwe oferty i obietnice szybszego procesu
Należy zachować ostrożność wobec pośredników obiecujących „przyspieszenie” procesu uzyskania ochrony międzynarodowej. Zatrudnienie pełnomocnika nie zapewnia ani szybszego, ani pewniejszego uzyskania statusu. Cały proces przebiega zgodnie z procedurami i jest realizowany przez odpowiednie instytucje z należytą starannością, więc dodatkowe płatne usługi nie przyspieszą decyzji.
Po więcej informacji na temat ochrony międzynarodowej zapraszamy do Instytutu Praw Migrantów na bezpłatne konsultacje. Nasi specjaliści wyjaśnią wszystkie procedury oraz odpowiedzą na Twoje pytania.
Instytut Praw Migrantów, ul Ruska 46A/202 (3 na domofonie)
A jeśli potrzebujesz wsparcia, ale nie mieszkasz we Wrocławiu – zadzwoń na naszą infolinię. Z chęcią udzielimy Ci wszystkie informacje!
Telefon: +48 510 011 846; +48 571 330 203
Artykuł powstał w ramach projektu “Razem we Wrocławiu 2024”, który jest współfinansowany ze środków Gminy Wrocław. www.wroclaw.pl.
