- Jak Polacy postrzegają swoją pracę
- Słowo o pracujących migrantach
- Czy Ukraińcy zabierają pracę Polakom?
- Jak Polakom pracuje się z cudzoziemcami i czego się obawiają
- Integracja jest kluczem
Trudno bez zastanowienia się powiedzieć jak ważna jest praca dla Polaków. Z poprzedniego artykułu, który jest dostępny na naszej stronie pod tytułem “Jak wiele osób zauważa od lat istniejący problem z mieszkalnictwem w Polsce?”[1] można wywnioskować, że niskie zarobki są uciążliwym problemem dla społeczeństwa. Jasne jest to, że stosunek pracy poszczególnych jednostek społeczeństwa do ich zarobków jest zbyt obszernym tematem. A może w ogóle zbyt pochopnie zaczynamy myśleć o pracy pod kątem zarobkowym? Przecież praca przede wszystkim powinna być miejscem spełnienia ambicji czy też miejscem, w którym robimy to, co lubimy. Dzisiaj chcielibyśmy skupić uwagę na tym, jak Polacy postrzegają swoje miejsce pracy, co o niej sądzą i czy mogą pogodzić się z tym, że coraz więcej migrantów podejmuje się pracy w Polsce. W danym artykule przyjrzymy się też temu, czy i dlaczego Polacy obawiają się pracy z Ukraińcami i innymi migrantami.
- Jak Polacy postrzegają swoją pracę?
Jakby chwilę zastanowić się nad tym pytaniem, to jest ono niezwykle szerokie samo w sobie. Odpowiadając na nie, możemy uwzględnić nasze zarobki, atmosferę w miejscu pracy, relacje z szefostwem i innymi pracownikami, ilość pracy, którą mamy do wykonania, a także stopień odpowiedzialności, która na nas spada. Ponownie dochodzimy do wniosku, że w pracy nie chodzi jedynie o pieniądze. Jakbyśmy mieli układać ranking elementów, które liczą się w pracy najbardziej, to bardzo wysoko postawilibyśmy relacje, które łączą nas z innymi osobami, tym bardziej jeśli jesteśmy zdani na pracę w zespole i grupową realizację zadań.
Z badań realizowanych przez LiveCareer[2] w 2022 roku wynika, że 74% badanym praca daje poczucie satysfakcji, z kolei przy pytaniu czy wykonywana praca jest nudna, aż 70% odpowiedziało twierdząco. Aż 85% zgadza się ze słowami “pracuję, więc jestem wartościowym członkiem społeczeństwa”, co tylko potwierdza szeroko rozpowszechnione zdanie o tym, że Polacy traktują pracę jako wartość samą w sobie. Skoro sama chęć pracy jest wartością, dlaczego społeczeństwo polskie nieraz ma trudność z zaakceptowaniem obecności cudzoziemców w swojej pracy?
- Słowo o pracujących migrantach
Według danych ZUS, w maju 2022 r. w Polsce legalnie pracowało już prawie 670 tys. obywateli Ukrainy. Zgodnie z danymi na koniec lipca, liczba Ukraińców legalnie pracujących w Polsce sięgnęła 736 tys.. To właśnie oni tworzą najliczniejszą grupę pracowników pochodzących z zagranicy, na drugim miejscu są Białorusini, a dalej – Gruzini. Stanem na sierpień bieżącego roku, zatrudnienie w Polsce znalazło niemal 380 tys. obywateli Ukrainy uciekających przed wojną. Te dane zwracają uwagę na kilka istotnych kwestii. Po pierwsze, obywatele Ukrainy przyjeżdżający do Polski w celach schronienia lub w celach zarobkowych są gotowi na ciężką pracę i podobnie do Polaków, traktują ją jako wartość. Po drugie, pracując, jedynie przykładają się do zapełnienia luk w dziedzinach, w których brakuje pracowników. Cudzoziemcy pracujący w Polsce często pracują w przemyśle, transporcie i budownictwie, ze względu chociażby na to, że nie zawsze władają językiem polskim na tyle, by dostać zatrudnienie w innych sektorach. Nieraz jest też tak, że cudzoziemcy są zmuszeni do podjęcia się pracy na niższym szczeblu, niż gwarantuje im ich wykształcenie, ze względu na słabą znajomość języka oraz konieczność nostryfikacji dyplomów, która jest długotrwałą i kosztowną procedurą. Obecność cudzoziemców na polskim rynku pracy nie jest już dla nikogo zadziwiająca, a nawet więcej, przyczynia się ona do spadku stopy bezrobocia w kraju i do spadku zapotrzebowania na specjalistów w konkretnych dziedzinach.
- Czy Ukraińcy zabierają pracę Polakom?
Jak już wspomnieliśmy wcześniej, Polacy nie powinni obawiać się o swoje stanowiska pracy z prostych powodów. Cudzoziemcy, w tym obywatele Ukrainy, wciąż nie wypełnili luki na polskim rynku pracy, dlatego nawet duża fala osób, uciekających przed wojną, nie zmieni tego gwałtownie[3]. Deficyt pracowników wciąż jest widoczny w branży budowlanej, medycznej, produkcyjnej, samochodowej, finansowej, gastronomicznej oraz edukacyjnej. Warto też pamiętać o tym, że grupę uchodźców stanowią głównie kobiety i dzieci, a więc nie wszystkie z nich będą mogły szybko wejść na polski rynek pracy ze względu na bardzo ważny aspekt, jakim jest opiekowanie się dziećmi.
- Jak Polakom pracuje się z cudzoziemcami i czego się obawiają
Portal InterviewMe[4] przeprowadził badania, z których wynika, że Polacy w większości nie mają nic przeciwko pracy z Ukraińcami. Obywateli Ukrainy lepiej postrzegają te osoby, które miały okazję z nimi pracować, co daje nam przestrzeń do zupełnie ludzkich konkluzji: większą sympatię mamy do osób, które znamy osobiście, dlatego, że stają się one dla nas mniej obce. Ponad 80% ankietowanych odpowiedziało, że ma pozytywny lub neutralny stosunek do swoich współpracowników z Ukrainy, z kolei prawie co czwarty Polak przyznaje, że zdarzyło mu się nawiązać przyjaźń lub związek ze współpracownikiem pochodzenia ukraińskiego (płeć nie miała w tym wypadku żadnego znaczenia). Cieszą nas też wyniki badania Rzeczpospolitej[5], z którego dowiadujemy się, że Polacy sądzą, że uchodźcom powinny przysługiwać takie same warunki zatrudnienia i benefity jak Polakom.
- Integracja jest kluczem
Z poprzednich części udało nam się dowiedzieć, że osoby z Ukrainy nie są negatywnie odbierane przez swoich kolegów z pracy, choć młodsza część społeczeństwa (z badań wynika, że jest to grupa w wieku 18-29 lat) nieraz podkreśla obawy związane z wysokością płac i warunkami pracy na tle dużej fali migracji. Mimo to, coraz mniej boimy się tego, że cudzoziemcy odbiorą nam pracę i coraz bardziej kolegujemy się ze współpracownikami z Ukrainy oraz nawiązujemy z nimi bliższe relacje. To przyzwyczajenie i powoli idąca do przodu akceptacja wynikają z tego, że poznajemy ludzi i przestają oni być dla nas nieznaną masą. Dzięki dostępowi do rynku pracy pozwalamy cudzoziemcom na integrowanie się ze społeczeństwem polskim i poniekąd zapraszamy do bycia jego częścią. W przytoczonych przez nas badaniach wybrzmiało też to, że pracujący Polacy uważają, że są wartościowymi członkami społeczeństwa. Tym samym, szanujemy i inne osoby, które decydują się na pracę w Polsce, a przynajmniej powinniśmy postrzegać ich w tym kontekście. Nie można zapominać i o tym, że bliskość kulturowa tych krajów również pozwala na szybsze zaakceptowanie osób zza wschodniej granicy i większy stopień zaufania. Nic dziwnego, że gdy już przyjdzie nam pracować z obywatelami Ukrainy, jesteśmy w stanie nawiązać bliższe relacje oraz wyrobić bardziej rzeczywistą opinię, niż gdy badamy cudzoziemców pracujących w Polsce jako nieznaną nam grupę społeczną. Dlatego właśnie chcieliśmy się skupić na relacjach między Polakami a obcokrajowcami, zwłaszcza pochodzenia ukraińskiego, w kontekście zawodowym i zawodowo-prywatnym. Kiedy się poznamy z konkretną osobą to jesteśmy w stanie wykazać się większą empatią, zrozumieniem i szacunkiem dla niej, ponieważ podświadomie traktujemy ją jako część naszego społeczeństwa, a nie myślimy o niej jako o jednostce wyłaniającej się z niezintegrowanej masy migrantów i uchodźców, o których nic nie wiemy.
[1] Jak wiele osób zauważa od lat istniejący problem z mieszkalnictwem w Polsce?,
[https://fundacjaukraina.eu/jak-wiele-osob-zauwaza-od-lat-istniejacy-problem-z-mieszkalnictwem-w-polsce/].[2] LiveCareer, 2022,
[https://www.livecareer.pl/porady-zawodowe/podejscie-do-pracy-badanie].[3] Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, 14.04.2022, [https://www.gov.pl/web/rodzina/obywatele-ukrainy-wypelnia-luke-na-polskim-rynku-pracy].
[4] InterviewMe, 21.11.2022, [https://interviewme.pl/blog/ukraincy-na-polskim-rynku-pracy-badanie].
[5] Rzeczpospolita, 17.08.2022, [https://www.rp.pl/rynek-pracy/art36890321-jak-polakom-pracuje-sie-z-ukraincami-wyniki-nowego-badania].
